De slakkengang: “Erfgoed heeft er soms eeuwen over gedaan om die status te krijgen. Als het misgaat duurt het herstel soms weer een eeuwigheid.”
Heemkring Heel | Door Wim Coolen
19 mei 2024
Ontwikkelingen rondom Kasteel Heel
Het is inmiddels al bijna vijf maanden geleden dat Heel opgeschrikt werd door de brand op Kasteel Heel. Heemkring Heel probeert voortdurend zicht te houden op de ontwikkelingen rondom het kasteel en stelt voortdurend vragen over de voortgang. We willen voorkomen dat het Kasteel eenzelfde lot wacht als hoeve “Pannenhof”.
Dit weekend vieren we de landelijke “Dag van het Kasteel”. We praten u daarom bij over de lopende ontwikkelingen.
Scenario’s
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) heeft na de brand drie herstelscenario’s geschetst.
- Volledig herstel van de binnen- en de buitenkant;
- Volledig herstel van de buitenkant en de binnenkant mag vrij ingevuld worden;
- Een nieuw gebouw met hier en daar nog herinneringselementen aan het oude kasteel.
Bij de versie 1 en 2 zou het kasteel de status van rijksmonument behouden. Heemkring Heel heeft bij de Gemeente en de eigenaar aangegeven dat scenario 1 het streefscenario moet zijn. Dat was ook de voorkeur van de RCE.
Voordat er echter gesteggeld kan worden over die ambitie zal echter eerst helderheid moeten komen over de toestand van het kasteel.
Stut- en sloopplan
Op aanwijzing van de RCE is er afgelopen periode twee keer een sloop- en stutplan gemaakt. Bedoeling daarvan was om goede delen te behouden en instabiele delen met “fluwelen handschoentjes” te slopen. Het pand zou daarvoor eerst aan de binnen- en buitenkant voorzien worden van een versteviging. Beide plannen zijn afgekeurd. Er liggen kelders onder en rondom het gebouw. De machines die nodig zijn voor de werkzaamheden zouden voor bodemverzakkingen kunnen veroorzaken. Het hele gebouw zou daardoor uiteindelijk kunnen instorten.
Gewijzigde plannen
Wethouder Snijckers heeft, na o.a. contacten met de Provincie, uiteindelijk bewerkstelligd dat de RCE opnieuw is komen kijken bij het kasteel. Die erkende het gevaar voor verzakkingen en heeft daarop het advies aangepast.
Onderzoek
Voordat er gestut en gesloopt wordt, zal nu eerst onderzoek gedaan worden naar de stabiliteit van het gebouw. Ook wordt gekeken of de mortel is aangetast door de brand. Een gespecialiseerd bedrijf gaat daarvoor gaten boren en monsters nemen. Het werk gebeurt onder een beschermende verplaatsbare overkapping.
In de tweede helft van juni volgt dan het verslag. Met de kennis over de stabiliteit van het gebouw zal dan door de eigenaar een sloop- en stutplan ingediend worden bij de Gemeente.
Pas daarna is zicht op de herstelmogelijkheden.
Slakkengang
Er worden stapjes gezet, maar het gaat voor ons gevoel in een slakkengang. Rond de vergunningverlening verloopt straks ook weer een hele tijd. Hopelijk houden de resten van het eeuwenoude kasteel nog even stand totdat voortvarend met de wederopbouw begonnen kan worden.
Creatief hoogstandje
Wie wel na de brand in rap tempo het kasteel wist te herbouwen is Leo Tillmans uit Melick. Na de brand ging hij aan de slag met zijn hobby: modelbouw met Lego. Hij bestudeerde foto’s en filmbeelden van het kasteel en begon aan een uitdagende klus. Het resultaat was een prachtige maquette (inclusief verlichting) van Kasteel Heel met de nog resterende kloostervleugel. Zijn creatief hoogstandje heeft een prominente plek gekregen in de vitrinekast in het “kantoor” van Heemkring Heel (Stephanushof 1).
