Over ons oorlogsgeheugen, alternatieve feiten, complottheorieën en een werkgroep van Heemkring Heel.
Herdenking
Vrijdag 27 januari 1945 werd vernietigingskamp Auswitz-Birkenau bevrijd. Die datum is door de VN uitgeroepen tot Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. In Auswitz kwamen meer dan 1,1 miljoen mensen om het leven, door ondervoeding, ziekte of vergassing. In Nederland organiseert het Auschwitz Comité ieder jaar op de laatste zondag van januari een herdenking bij het Spiegelmonument in het Amsterdamse Wertheimpark.
Ontkenning en gebrek aan kennis
Deze week werd ook een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat 12 procent van de ondervraagde Nederlanders (geboren na 1980) gelooft, dat het aantal van zes miljoen vermoorde Joden tijdens de Holocaust overdreven is, of de Holocaust zelfs een mythe noemt. Onder jongvolwassenen is dat percentage zelfs 23 procent. Uit de rapportage blijkt ook dat één op de zes ondervraagden denkt dat Anne Frank gestorven is in het Achterhuis.
Complottheorieën en ontkenning
Via de sociale media krijgen complotdenkers en holocaustontkenners veel aandacht voor hun denkbeelden, die ze als feiten presenteren. Gebrek aan de juiste informatie en kennis vormen een probleem. Veel jongeren lezen geen krant meer en halen hun informatie via de “TikTok-media”. Daar worden ze vaak overspoeld met een samenraapsel van leugens en hele en halve waarheden.
Oorlogsgeheugen
Er wordt ook een andere reden genoemd voor het gebrek aan kennis over de Tweede Wereldoorlog. Het onderwerp komt thuis niet meer ter sprake omdat er steeds minder opa’s en oma’s zijn die de verhalen uit eerste hand kunnen vertellen en we zaten in de gelukkige omstandigheid dat een echte oorlog, met verwoestingen, doden en gewonden, een ver-van-ons-bed-show was. Sinds kort weten we beter.
Pleisters plakken
Natuurlijk mag het onderwijs dan weer de pleisters plakken, maar dat is lastig. Grote groepen leerlingen in het voortgezet onderwijs krijgen geen geschiedenisonderwijs meer, terwijl dat vak juist leert om kritisch in de achteruitkijkspiegel te kijken. Ook de basisschool gaat gebukt onder een breed scala aan maatschappelijke thema’s. Er is eenvoudig weg te weinig tijd voor een gedegen historische basis, laat staan dat er tijd is voor enige diepgang. Daarom heeft de Werkgroep Oorlogsmonumenten van Heemkring Heel jaarlijks een project over Oorlog en Vrede met achtste groepers van Basisschool de Sleye.
Dat doen we om het “oorlogsgeheugen” steeds weer te vullen en stil te staan bij de verschrikkingen van een oorlog, in het besef dat vrijheid geen vanzelfsprekendheid is.