75 jaar bevrijding Heel

“Dit mogen we nooit meer meemaken!”

Wies Janssen en Hub Gijsen uit Heel kunnen zich nog veel herinneren van de Tweede Wereldoorlog. Ondanks hun jonge leeftijd. Op het moment dat Heel bevrijd werd op 16 november 1944 was Wies 10 jaar en Hub 6 jaar. Ze weten allebei nog maar al te goed dat ze op het moment van de bevrijding van Heel niet in het dorp woonden. Ze waren geëvacueerd. Wies verbleef met haar familie in Horn en Hub was met zijn familie noodgedwongen naar Baexem vertrokken. Net als de rest van het dorp. “Er was niks meer over dan lege huizen en lege straten”, vult Hub verder aan.

Evacuatie

Op een morgen in oktober in 1944 liep de zogenoemde dorpsomroeper door de straten in Heel. Hij maakte met veel lawaai duidelijk dat iedereen moest vertrekken. “De volgende ochtend moest iedereen weg zijn”, legt Hub uit. “Het was te gevaarlijk in Heel omdat het dorp in de frontlinie lag.” Hub kon met zijn oma, zijn ouders, twee broers en twee zussen bij familie in Baexem terecht. Waardevolle spullen werden snel in huis verstopt. In de hoop deze terug te vinden als de kust weer veilig was. De volgende ochtend vetrokken ze met een volle kar naar Baexem. “Gelukkig hadden we een paard en een wagen. Dan hoefden we dat stuk tenminste niet helemaal te voet af te leggen.”

Hub kan zich niet herinneren dat hij op dat moment bang was. “Ik was pas 6 jaar. Dan ken je de angst van je ouders niet. Die maakten zich wel zorgen.” Pa en ma Gijsen vroegen zich regelmatig af of ze überhaupt nog wel terug zouden komen. “Het was een zorgelijke tijd voor mijn ouders”, legt Hub uit.

Bevrijding

Hub was op het moment van de bevrijding in de kelder. Hij verbleef op dat moment nog steeds in het huis van zijn tante in Baexem toen er hard op de deur werd geklopt. Het waren Engelse soldaten die opgelucht kwamen vertellen dat Baexem bevrijd was. “De soldaten waren heel blij”, weet Hub nog. “Ook kan ik me nog goed herinneren dat ik een reep chocolade van één van de soldaten kreeg. Ik had nog nooit chocolade gehad. Ik was zo blij!” De bevrijding was een belangrijk moment voor zijn familie na 5 jaar ellende. Uiteindelijk verbleef hij met zijn familie twee maanden in Baexem. Na terugkomst in Heel was er geen euforisch gevoel. “Het hele dorp keerde terug en iedereen probeerde het leven weer zo goed mogelijk op te pakken.”

Terug naar oma

Wies verbleef na de evacuatie met haar ouders, twee zussen en één broer bij onbekende  mensen in Horn. Ook bij haar waren het Engelse soldaten die het goede nieuws over de bevrijding kwamen vertellen. Ze kan zich nog goed herinneren dat veel mensen naar buiten renden om de soldaten te omhelzen. Op dat moment maakte vader Jansen een opmerking die Wies altijd is bijgebleven: “Gelukkig dat we bevrijd zijn!”, vertelde pa. “Dan kunnen we nu terug naar moeder”. Wies had haar oma verplicht achter moeten laten omdat ze niet meer kon lopen. “Ze verbleef al die tijd bij de zusters in Huize Klein Bethlehem in Heel.”

Kerkrazzia

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is er één moment geweest dat Wies bang was. Dat was op het moment  dat er kerkrazzia’s plaatsvonden. Dat gebeurde op zondag 8 oktober 1944. Er werden in Noord-Limburg en delen van Noord-Brabant 2805 mannen tussen de 16 en 65 jaar door de Duitsers gearresteerd. Het merendeel werd tewerkgesteld in Duitse werkkampen. In Heel werden 43 mannen opgepakt. Wies werd op tijd gewaarschuwd. “Ik was onderweg naar de kerk toen ik werd opgehouden door een Duitse soldaat. Hij vroeg of ik een vader had. Maar ik hield mijn mond omdat ik die opdracht had gekregen van mijn moeder. De soldaat herhaalde de vraag nog een keer. Maar opnieuw gaf ik geen antwoord.” Toen pakte hij Wies bij haar schouders en maakte haar duidelijk dat haar vader niet naar de kerk moest komen. Wies begon uit angst te huilen. “Geh nach hause”, schreeuwde de soldaat tegen Wies. Eenmaal thuis aangekomen vertelde Wies het verhaal tegen haar moeder. Uiteindelijk ging haar vader niet naar de kerk en werd een drama voorkomen.

Blijven herdenken

Voor Wies en Hub is het erg belangrijk dat we blijven herdenken, ook nu 75 jaar later. “Dit mogen we nooit meer meemaken”, zegt Hub. “Het was zo abnormaal!” Maar Wies is ook blij en dankbaar dat alles redelijk goed verlopen is. “Maar ik hoop dit nooit meer mee te maken”, sluit ze af.

Bron: https://www.gemeentemaasgouw.nl/wonen-leven/heel-en-panheel_44232/item/interview_50515.html#top