Wetenschap en toegenomen kennis heeft veel bijgeloof doen verschrompelen. In dit blogverhaal hebben we het over: het voorteken.
Bijgeloof
In vroeger tijdens waren zaken rondom de dood doordrenkt met bijgeloof. Er zijn verhalen over zwarte kraaien rond de schoorsteen die de dood aankondigden. Ook werd verteld over klop- en hamergeluiden, de nacht vóór de dood van een huisgenoot. Nog steeds mijden veel mensen een nachtelijk bezoek aan een begraafplaats, ondanks het feit dat het er rond die tijd een dode boel is.
Het voorteken
Onlangs was iemand vóór het weekend overleden en zou pas na het weekend begraven worden. Een oud gezegde kwam ter sprake: “Een zondags lijk maakt het kerkhof rijk”. Men zag het vroeger als een slecht voorteken wanneer een overledene tijdens het weekend “overlag” d.w.z.: nog niet begraven was.
“Binnenkort sterft nu nog iemand” werd dan gefluisterd. Dan kon binnen een week zijn of, zoals in Heel het geval was, binnen zes weken – in kleine dorpen mocht het wat ruimer in de tijd. Het kwam in praktijk vaak voor dat er inderdaad iemand binnen die termijn overleed.
Vaak werd daardoor een oneigenlijk verband gelegd. Men ging het “overliggen” als een voorteken zien, als een soort noodlot. De dood van de een, veroorzaakte het overlijden van een ander.
Drogreden
Een dergelijke redenering noemen ze in de wetenschap een drogreden. Het zijn namelijk gebeurtenissen die zich toevallig na elkaar voordoen: het één is daarbij niet de oorzaak van het ander. De oorzaak van het overlijden is ziekte, ouderdom, een ongeluk en niet het “overliggen” van een overledene tijdens het weekend.
Met deze laatste geruststellende constatering is er voor ons geen reden om, in geval van een dreigend “overliggen”, de begrafenisondernemer tot spoed te manen.
Tijdschrift Heemkring Heel
De nieuwe uitgave van het Tijdschrift Heemkring Heel is verschenen.
Bent u donateur en heeft u het nog niet ontvangen? Stuur dan een mailtje naar info@heemkringheel.nl
