Hoe het haantje toch nog enige kleur geeft aan een troosteloze groene snelwegdoos.
Heemkring Heel | Door Wim Coolen
8 december 2024
Landmark
Langs de A2 richting Maastricht staat bij de afslag Holtum-Noord (richting Roosteren, Susteren en Maaseik) een enorme groene opslagloods. Het is één voorbeeld van de troosteloze verdozing langs de Nederlandse wegen. Vóór die “groene doos” staat een geel kunstwerk dat is vervaardigd in opdracht van de gemeente Sittard-Geleen. Het is een zogenaamd landmark, een opvallend oriëntatiepunt in het landschap. Op 27 mei 2024 werd het onthuld als afronding van de aanpassingen van de infrastructuur in het gebied.
Het haantje
Het stalen landmark is 7 meter hoog, het weegt 1000 kilo en staat op een 6 meter hoog voetstuk. Het stelt een haan voor en is gemaakt door kunstenares José Fijnaut. Zij liet zich inspireren door een prachtig bronzen Romeins beeldje van een haan uit de tweede eeuw. Dat staat in een vitrine van het Limburgs Museum in Venlo. Het werd in 1976 in Buchten (bij Born aan het Julianakanaal) gevonden en het kreeg de naam: “Haantje van Buchten”.
Op de sokkel van het beeldje staat een inscriptie.
DEAE ARCANUE ULPIUS VERINUS VETERANUS LEG(IONIS) VI V(OTUM) S(OLVIT) L(IBENS) M(ERITO)
Voor de godin Arcanua heeft Ulpius Verinus, veteraan van het Zesde Legioen graag en met reden zijn gelofte ingelost.
Ulpius Verinus
Het Zesde Legioen Victrix was in de tweede en derde eeuw in Engeland gelegerd. Na een diensttijd van 20 jaar kregen legionairs de kans ergens in het Romeinse Rijk een boerenbedrijf te beginnen. Zo is Ulpius Verinus mogelijk in Buchten terecht gekomen. De zaken waren voor hem voorspoedig verlopen. Met het kostbare 15 cm. hoge haantje, met de gekleurde vakjes van email, bedankte hij de godin Arcanua.
De godin Arcanua werd naar alle waarschijnlijkheid al voor de komst van de Romeinen vereerd door de bevolking die in het gebied woonde. De Romeinen adopteerden vaak de plaatselijke goden. Ze bouwden voor Arcanua, rond de eerste eeuw na christus, een tempel in Buchten.
Kleur
Bij het kunstwerk langs de A2 heeft de kunstenares het gekleurde patroon van het originele beeldje terug laten komen. Ze heeft de vlakken terug geklapt en van binnenuit schijnt er licht op. De kleur verandert van rood, naar geel en blauw; de kleuren van het origineel.
Het Romeinse “Haantje van Buchten” inspireerde een hedendaagse kunstenares. Met haar interpretatie van het kunstwerk geeft ze een beetje kleur aan die verfoeilijke snelwegdoos.