“Es Sampert den aoje Limburger hoeëltj …” gaat over het winnen van het OLS en waarom de “UM” beter niet naar Sampert kan gaan.
De sjael buks
Afgelopen zaterdag organiseerde schutterij Sint Sebastianus uit Heel weer het jaarlijkse dorpsschieten. Daarbij kon iedereen kennismaken met het schutterswezen en zelf de buks hanteren. Het “bölkes raken” was de afgelopen periode een probleem voor de vereniging; ze hadden last van een “sjael buks”.
Gelukkig ontdekte de “buksemeister” de oorzaak van het euvel. Het bleek iets met “kruit en vet”, dus het viel uiteindelijk allemaal mee. In Meijel was de buks loepzuiver, maar uiteindelijk ging het toch noch mis. De “UM” ging naar Born. Die “UM”, is trouwens de uitroep van de winnaars van het Oud-Limburgs Schuttersfeest: “We höbbe Um!“. Pas in 1991 kreeg die uitroep de vorm van een echte wisseltrofée.
Sampert naar het OLS
Heel is één van die plaatsen die de “UM” nog niet in de wacht hebben gesleept. Hoe anders was dat in Santfort of, zoals ze het hier zeggen “Sampert”, gelegen tussen Panheel en Ittervoort. Het was destijds een buurtschap van een paar huizen. In 1889, werd daar schutterij Sint Anna opgericht. Ze was genoemd naar een kapelletje dat daar nog steeds ligt. Het schietlokaal lag tegenover het huidige restaurant Sfeer. In 1913 kochten ze een moderne buks en een jaar later, in 1914, won het zestal van “Sint Anna” het OLS in Wessem. Door de Eerste Wereldoorlog moesten ze tot 1919 wachten voordat het kleine buurtschap zelf het OLS kon organiseren.
Het waren goede schutters, daar in Sampert, want in 1939 wist ze in Tegelen voor de tweede keer de hoofdprijs binnen te slepen. Maar ook nu gooide een oorlog roet in het eten. Pas in 1947 kon het destijds 10 huizen tellend plaatsje het eerste OLS na de Tweede Wereldoorlog organiseren.
Es Sampert den aoje Limburger hoeëltj …
Door deze twee gebeurtenissen kwam al snel het gezegde in zwang: “Es Sampert den aoje Limburger hoeëltj, den kumptjer oeërlog” (Als Santfort het Oud Limburgs Schuttersfeest wint dan komt er oorlog).
Om iedereen in Limburg, en in de rest van de wereld gerust te stellen: Schutterij Sint Anna uit Sampert heeft in 1970 besloten te stoppen. Dat was in de jaren van de Koude Oorlog, de tijd waarin een Derde Wereldoorlog dreigde. Achteraf gezien misschien geen onverstandig besluit van “die van Sampert”.