Het is poëzieweek en dus trakteren wij op een kostelijk Limburgs presentje over “aw sjure” die niet meer te blussen zijn als ze eenmaal vlam hebben gevat.
Als oude schuren branden
Hoeve Pannenhof ligt er troosteloos bij. Slecht de voorgevel herinnert nog vaag aan de grandeur van weleer. Dak en vloeren waren prooi van verzengende vlammen. Hier en daar rest wat zwart geblakerd hout: “Als oude schuren branden, dan helpt blussen niet meer”!
Als oude schuren branden
Oude schuren branden goed, zoals we bij Pannenhof hebben gezien. Als bij het oude, droge hout een vonkje komt, dan is er geen houden meer aan.
“Als oude schuren branden, dan helpt blussen niet meer” is echter ook een oud spreekwoord. Het heeft iets met passie te maken.
Poëziegeschenk
Het is deze week Poëzieweek. Bij aankoop van een poëziebundel krijg je bij de boekhandel een poëziegeschenk. Heemkring Heel trakteert op een literair Limburgs presentje. Limburger Herman Veugelers beschrijft in “Es aw sjure brenne” de passie en angsten van vutter Jan, die de betekenis van dit oude spreekwoord maar al te goed kent.
Es aw sjure brenne
Jan waor kóntent mit de zin van ’t laeve
Hae waor in de vut, pensioen veur de deur
Haw geine zin mieë in weule en sjtraeve
moostem en biljart doorbrook ziene sjleur
Me op zieëkere daag sjloog d’r blits oet de wólke
‘t Waor sjuus of went ‘ne ingel versjeen
Jan woert verleef, zien blood gong aan ’t kolke
‘n vrouw die verdomme, zien dochter kos zeen
En Jan dae woort bang veur wat hae ontdèkde
Zien dènke blokkeerde, zien hart gong tekieër
Hae kènde de wiesheid van dat awd gezèkde
“Es aw sjure brenne hulp blusse neet mieër.”
Ouge die blingde wie glazere huve
Hendjes en vingerkes van porselein
Jan dach verrasj: “Noe, laot die mer sjuve
sjlank wie ‘n den en mit hemelse bein.”
Vanaaf dat moment koosj hae neet mieë sjlaope
Haw gein bezèj mieë van oer en van tied
Kaom sjmörges kepot zien nes oet gekraope
Jan waor veurgood noe zien aevewich kwiet
Want Jan dae waor bang veur wat hae ontdèkde
Zien dènke blokkeerde zien hart gong tekieër
Hae kènde de wiesheid van dat awd gezèkde
“Es aw sjure brenne hulp blusse neet mieër.”
Jan kos bie d’r biljart neet langer awhore
D’r blik op oneindig, d’r kop neet mieë klaor
Bedach veur zien leefde ganse nuuj metafore
woeë ‘t biebelse Hoeëgleed mer onzin bie waor
Hae waor neet in sjtaot nog ein puntje te make
de keu waor te lich, en de bol viiöl te zjwaor
Zien vingere trilde, Jan sjtoot door ’t lake
wie hae besefde, wie laat dat ’t waor
En Jan dae gong heivesj, wie hae dao ontdèkde
‘t Laeve verlöp en ‘t nump geine kieër
Besefde de wiesheid van dat awd gezèkde
“Es aw sjure brenne hulp blusse neet mieër.”
Deze tekst is opgenomen in de bloemlezing: Welteróste leef Limburg. Dat is een uitgave (nr 64) van Stichting LiLiLi (Limburgse Literaire Lies).
Herman Veugelers
De Limburger Herman Veugelers is vooral bekend geworden als protestzanger die in de jaren zeventig en tachtig de grote en kleine thema’s aansneed die de Limburger beroerde, zoals de grote werkeloosheid, de mijnen en de ontgrindingen. Hij werd in 1937 in Obbicht geboren. Veugelers studeerde filosofie, theologie en pedagogiek en was een groot deel van zijn leven werkzaam in het onderwijs. Hij overleed in 2000 in Maastricht.
Bron foto: DBNL