Je bekijkt nu Stoutigheden

Stoutigheden

Foto: Huizen Burgerhout – Huis links Dorpsstraat 15 (richting huidige Jumbo)

Stoutigheden in een verdwenen dorpscultuur

Heemkring Heel | Door Wim Coolen
16 februari 2025

Tijdsbeeld

Chrisjaan Clout (1927-2019) heeft tot 1950 in Heel gewoond, om precies te zijn in Burgerhout/“óngeraan in Hael”. [1] Daarna heeft hij o.m. in Amsterdam, Haarlem en Velsen gewoond. In een niet uitgegeven publicatie getiteld: “Mijn jeugd in Midden-Limburg in crisis en oorlogstijd – Beeld van een dorpsgemeenschap” (1988) beschrijft hij het leven in de gemeente Heel en Panheel in de periode 1930-1950. Later heeft hij die herinneringen gepubliceerd in het boek: “De Buurtschap Burgerhout – Óngeraan in Hael in de jaren 1930-1950” (2007). Hij vond het belangrijk om een tijdsbeeld vast te leggen van een verdwenen dorpscultuur.

Chris Clout (r) tijdens overhandiging boek aan (destijds) wethouder Hein vd Mortel

W publiceren een kort fragment over zijn eerste twee jaren op de lagere school.

De grote jongensschool

In april 1933 werd ik oud genoeg geacht voor de “grote” jongensschool van meester P.F. Janssen Hij was van 1932 tot 1942 de eerste hoofdonderwijzer van de bijzondere jongensschool “Sint Stephanus”. De school lag achter het Raadhuis. [1] Over de 1e en 2e klas (die samen in een lokaal zaten) regeerde meester C. Cuypers, bijgenaamd “de lange”. Daar maakten we kennis met onbekende zaken als letterdoos, lei, griffel en sponsendoos. Die laatste gebruikten we ook voor het kweken van bonen. Geduldig heeft de meester ons daar de eerste beginselen van lezen en schrijven bijgebracht. Houten plankjes werden gebruikt om de juiste stand van de hand bij het schrijven te handhaven.

Stoutigheden

Bij stoutigheden van de leerlingen was de meester niet mals en hij sloeg er behoorlijk op los. Scherp herinner ik mij een voorval in de 2e klas, waar ik vooraan op de 1e bank zat, met naast mij, Thei Levels. We kregen die keer een latje net zo lang afwisselend op de hoofden, tot het uiteindelijk brak, hetgeen tot de nodige hilariteit in de klassen aanleiding gaf. Thei en ik waren die middag aanzienlijk te laat op school gekomen, maar de smoes die we daarvoor bedacht hadden werd niet aanvaard. We waren tussen de middag namelijk gezien aan de Sleybeek waar we volledig opgingen in het torpederen met keien van “oorlogsbodems”, die bestonden uit lege verfblikken van de firma Henckens. We hadden die aangetroffen op de toenmalige stort bij de “paersdrink” aan de weergraaf. [3]

Foto: Burgerhout/Óngeraan in Hael – Rechts Bloemenhuis Marie-Louise – de tegenwoordige locatie van de Jumbo supermarkt.

Gebiedsaanduidingen

[1] Chris Clout woonde in het buurtschap Burgerhout. Het lag aan kant van de Dorpsstraat richting Nederhoven. Omdat de Dorpsstraat daar lager ligt dan de rest van het dorp werd het gebied ook wel óngeraan in Hael genoemd.

[2] Het raadhuis lag destijds aan de dorpsstraat, tegenover het huidig Catualiumhof.

[3] In het verhaal worden oude gebiedsbenamingen gebruikt zoals kraakeik, de paersdrink (paardendrinkplaats)en aendjepool (eendenpoel). Tegenwoordig zijn die prachtige namen vergeten en duiden we de gebieden aan met zakelijke kadastrale nummers.

Legenda:
Gele cirkel = huidige locatie Jumbo/Wilhelminaplein
9 Burgerhout (Blauwe cirkel)
10 Aendjepool
11 Kraakeik
13 Weergraaf
14 Paersdrink

error: Content is beschermd.