Thorn krijgt een vakantiepark. In een dorp van 2500 inwoners verblijven straks 1500 gasten in ”Maasresidence Thorn”. In 1981 waarschuwde Har Ramakers al voor de gevolgen van teveel “vraemdje minse” in Thorn. Hij verwoordde het in een gedicht dat opgenomen is in zijn bundel “Knapkook”.
Het dorp is neet mië
waat het waas;
toeriste zeen ter noew de baas,
mêt wanjelsték en zônnebril…
Ze höbbe knapkook
inne hénj
of ein segaar
tösse de ténj
en neemes
stuit ter nog biej stil…
Ein dink wil ich
Uch zêckge luuj;
„Kiektj oewt
want anges… nöndedjuuj(!)
besteit Thoear strak
oewt vraemdje minse,
gluif mich, die kênne
– des ei’ feit –
‘t versjil neet
tösse bok of geit
En zoeaget wil ich Uch
néét winse!…”
Mer; inne sjeem
önger de linje
stuit ein
aoj witte veldtj-kapel;
Dao blieftj gae
oos Leevrouwke vinje
al geit den tied
auch náog zoea hel!….
Uit: Knapkook, een gedichtenbundel door Har Ramakers, Roermond 1981
Vraemdje minse
De toeristen zijn natuurlijk een zegen voor de horeca, die het liefst van het centrum één groot terras wil maken. Maar wordt straks de auto van de bewoner buitengesloten en zijn de toeristen dan de baas in Thorn, zoals Har Ramakers vreesde?
“Ein dink wil ich
Uch zêckge luuj;
„Kiektj oewt
want anges… nöndedjuuj(!)”
…
Oplossingen
De gemeente zoekt naar oplossingen. Wellicht staat de auto van de centrumbewoners straks verplicht, maar overdekt geparkeerd – met korting uiteraard – in de megahallen van de voormalige liftenfabriek, bij de ingang van het dorp. Voor een shuttlebusje wordt gezorgd!
In het gedicht verwijst Har Ramakers naar de “kapel önger de linje”, waar het rustig is, ver van de drukte van het centrum van Thorn. Liggen, buiten de drukte, misschien kansen?
Kansen
Heemkring Heel adviseert om niet alleen te focussen op de (verkeers)problemen in Thorn, maar ook werk te maken van een betere ontsluiting van het erfgoed in Heel en de overige dorpen van Maasgouw.
Plannen
Daarvoor heeft de gemeente mooie plannen opgesteld maar, daar liggen er al genoeg van in de kelder van het gemeentehuis. Met goedbedoelde plannen alléén kom je er niet. Lokale initiatieven moeten – ook financieel – ruimhartig gefaciliteerd en ondersteund worden. Onderzoek toont aan: investeren in erfgoed is ook economisch interessant. Elke euro levert 1,5 euro aan inkomsten op.
Spreiding
Een spreiding van toeristen over de overige kernen van Maasgouw kan de druk op Thorn verminderen. Dat is goed voor de leefbaarheid van Thorn maar, het is ook goed voor de leefbaarheid in de andere dorpen.